WAT IS EoE?

Eosinofiele oesofagitis, afgekort EoE, is een chronische en progressieve ontstekingsziekte van de slokdarm.

De aandoening kan op alle leeftijden optreden. EoE treedt echter het vaakst op bij jonge mensen kort voor de volwassen leeftijd en bij volwassenen in de leeftijd van 30 tot 50 jaar. Mannen krijgen 2 tot 3 keer vaker EoE dan vrouwen.

Functie en bouw van de slokdarm

De slokdarm behoort tot het bovenste gedeelte van het spijsverteringskanaal en vormt de verbinding tussen de keel en de maag. De slokdarm dient er in de eerste plaats voor om voedsel en vloeistoffen vanuit de mond naar de maag te transporteren.

In de slokdarm ondersteunen golfvormige samentrekkingen van de spieren (spiercontracties) de zwaartekracht en stuwen ze de voedselbrij voort in de richting van de maag.

In medische vaktaal wordt de slokdarm ook wel oesofagus genoemd.

Wat gebeurt er bij EoE in de slokdarm?

Een ontsteking is normaal gesproken een beschermingsreactie van ons lichaam op schadelijke prikkels, zoals verwondingen, vreemde stoffen of ziekteverwekkers.

Bij EoE reageert het lichaam echter gedeeltelijk op ongevaarlijke stoffen met ontstekingen. Bepaalde ontstekingen in de slokdarm blijven permanent bestaan en worden steeds weer opnieuw aangewakkerd. Hierdoor verandert het weefsel van de slokdarm en worden er littekens gevormd (fibrose). Er kunnen ook verhardingen ontstaan, waardoor de slokdarm minder elastisch wordt. Door deze veranderingen kunnen vernauwingen in de slokdarm ontstaan en kan de werking ervan verstoord raken.

Wat zijn de oorzaken van EoE?

Waarom sommige mensen eosinofiele oesofagitis krijgen en andere niet, is tot nu toe niet volledig bekend. Vermoedelijk zijn er meerdere factoren in het spel als er EoE ontstaat.

Tot deze factoren behoren:

een genetische aanleg
omgevingsallergenen (bijv. pollen)
bepaalde voedingsmiddelen (bijv. melk, tarwe, eieren, soja, noten, vis en zeevruchten)
een overactief immuunsysteem

Ons immuunsysteem is normaal gesproken de natuurlijke afweer van ons lichaam. Het reageert op binnengedrongen bacteriën en parasieten met ontstekingen om ze onschadelijk te maken. Bij EoE is het immuunsysteem echter overactief.

Aan eosinofiele oesofagitis ligt een type 2-ontsteking ten grondslag.

Wat gebeurt er bij een ontsteking in het lichaam?

Een ontsteking is een ingewikkeld proces waarbij veel cellen een rol spelen. De verschillende cellen moeten, om bij een ontsteking hun werk te kunnen doen, nauw met elkaar samenwerken.

De communicatie tussen de cellen vindt onder andere met behulp van speciale signaalstoffen plaats. Ze worden onder meer aangemaakt en afgegeven door immuuncellen om het verloop van de ontsteking te coördineren en de activiteit van de betrokken cellen te sturen.

Het ontstekingsproces bij EoE

Bij patiënten met eosinofiele oesofagitis gaat het om een heel specifieke vorm van ontsteking, de zogenaamde type 2-ontsteking.

Deze wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van ontstekingsbevorderende type 2-signaalstoffen zogenaamde interleukinen (IL), en bepaalde ontstekingscellen, die eosinofiele granulocyten worden genoemd. Die laatste dragen ook bij aan de term eosinofiele oesofagitis.

Betrokken bij het ontstekingsproces

De werking van interleukinen vindt plaats via specifieke verbindingen op cellen, de receptoren.

De receptoren voor de bij EoE belangrijke interleukinen – dat zijn IL-4, IL-13 en IL-5 – bevinden zich op veel cellen die bij het ontstekingsproces van eosinofiele oesofagitis betrokken zijn.

Gevolgen bij EoE

Als deze interleukinen bij hun bijbehorende receptoren verbinding maken, kunnen er ontstekingsreacties worden uitgelokt en kan het slijmvlies van de slokdarm veranderen. De gevolgen zijn typische klachten die bij EoE optreden.

GELIJKTIJDIG OPTREDENDE AANDOENINGEN

De type 2-ontsteking die aan EoE ten grondslag ligt, kan ook andere klachten veroorzaken. Patiënten met EoE hebben vaak ook andere aandoeningen, zoals:

voedselallergie

allergische rinitis (allergische neusverkoudheid)

atopisch eczeem (chronische ontstekingsreactie van de huid)

astma